Trong bối cảnh các nhà xưởng, bãi đỗ xe và công trình khép kín ngày càng mở rộng, việc kiểm soát khí CO trở thành yêu cầu bắt buộc để đảm bảo an toàn cho con người và vận hành ổn định cho hệ thống. Cảm biến CO vì thế đóng vai trò như “lá chắn thầm lặng”, giúp phát hiện sớm rò rỉ khí độc và bảo vệ môi trường làm việc khỏi những rủi ro tiềm ẩn. Trong bài viết này, Sensors Việt Nam sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về ứng dụng cảm biến CO và 5 lợi ích thiết thực mà thiết bị này mang lại cho đời sống sản xuất hiện nay.

Thông tin cơ bản về khí CO (Carbon Monoxide)

Khí CO là một trong những loại khí độc có tính nguy hiểm cao, không thể nhìn bằng mắt thuòng vì không màu, không mùi và không vị. Loại khí này hình thành khi các vật liệu chứa carbon bị đốt cháy không hoàn toàn, thường gặp ở những nơi có xăng, than đá, gỗ, dầu mỏ hay khí đốt.

CO xuất hiện nhiều trong các môi trường kín hoặc thông gió kém, điển hình như tầng hầm, bãi đỗ xe lớn, gara ô tô, hầm lò, nhà xưởng và các khu vực sản xuất công nghiệp có không gian hạn chế.

Về mức độ nguy hiểm, khi con người hít phải khí CO vượt mức cho phép (trên 9 ppm trong 8 giờ), khí này sẽ kết hợp với hemoglobin trong máu, làm cản trở quá trình vận chuyển oxy đến các cơ quan và mô. Ở giai đoạn nhẹ, người tiếp xúc có thể bị đau đầu, chóng mặt, buồn nôn; nếu tiếp xúc lâu hơn hoặc nồng độ cao hơn, tình trạng có thể là mất ý thức và thậm chí tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.

Trên thị trường hiện có các loại cảm biến nồng độ khí CO phổ biến là:
- Cảm biến CO Analog (truyền thống, dễ đấu nối, ứng dụng hẹp) bao gồm cảm biến CO 4-20mA và cảm biến CO 0-10V
- Cảm biến CO digital (hiện đại, tiện dụng, ứng dụng rộng) bao gồm cảm biến CO Modbus RTU và cảm biến CO RS-485

Cảm biến khí CO và ứng dụng điển hình:

Có thể thấy, cảm biến khí CO được sử dụng rộng rãi trong các môi trường công nghiệp lẫn dân dụng: 

Cảm biến khí CO và ứng dụng trong tầng hầm/bãi đậu xe ngầm

Đây là một trong những ứng dụng phổ biến nhất của cảm biến khí CO. Ở các tầng hầm và bãi đỗ xe của văn phòng, chung cư hay trung tâm thương mại, lượng phương tiện ra vào mỗi ngày rất lớn. Trong khi đó, đặc điểm của không gian kín là khả năng lưu thông không khí kém, khiến khí CO từ xe thải ra dễ dàng tích tụ chỉ trong thời gian ngắn. Vì vậy, việc trang bị hệ thống cảm biến CO cho tầng hầm là giải pháp bắt buộc để đảm bảo an toàn cho con người.

Thông thường, cảm biến được bố trí tại các khu vực trọng điểm trong hầm. Khi phát hiện nồng độ CO vượt mức cho phép, cảm biến sẽ gửi tín hiệu cảnh báo, tự động kích hoạt hệ thống quạt thông gió và truyền dữ liệu về trung tâm điều khiển hoặc BMS của toà nhà.

Nhờ vậy, đội ngũ vận hành có thể theo dõi chất lượng không khí từ xa, giảm thiểu tối đa các rủi ro tiềm ẩn. Đồng thời, cơ chế “chỉ chạy khi cần” của quạt thông gió cũng góp phần tiết kiệm đáng kể điện năng vận hành.

Cảm biến CO Và ứng dụng trong khu bếp nhà hàng/quán ăn lớn

Tại các khu bếp công suất lớn của nhà hàng hay quán ăn, việc sử dụng bếp gas, lò nướng than hoặc charcoal là rất phổ biến, kéo theo lượng khí CO phát sinh liên tục. Đáng chú ý, khu vực bếp thường được bố trí khá kín để giữ nhiệt và hạn chế mùi lan ra ngoài, khiến khả năng trao đổi không khí tự nhiên bị hạn chế, từ đó ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe của đội ngũ nhân viên bếp.

Trong trường hợp này, cảm biến CO trở thành thiết bị cần thiết để bảo vệ an toàn. Thiết bị cho phép phát hiện kịp thời khi nồng độ CO vượt mức an toàn, kích hoạt hệ thống cảnh báo bằng còi/đèn và tự động bật quạt thông gió để khôi phục chất lượng không khí nhanh chóng.

Ứng dụng cảm biến CO trong khu bếp không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe người lao động mà còn hỗ trợ nhà hàng duy trì việc tuân thủ các tiêu chuẩn về an toàn và vệ sinh lao động.

Cảm biến CO và ứng dụng trong hầm lò, nhà kho và khu công nghiệp nặng
Tại các hầm lò, nhà kho, phòng máy phát điện, khu vực vận hành thiết bị chạy petrol/diesel, lò sấy khí, xưởng luyện kim hay nơi lưu trữ máy móc, xe cơ giới… nồng độ CO thường ở mức rất cao. Những khu vực này lại gần như kín hoàn toàn, khiến nguy cơ tích tụ khí độc tăng lên nhanh chóng và đe dọa trực tiếp đến sức khỏe con người nếu không có giải pháp phát hiện - báo động - xử lý kịp thời.

Trong bối cảnh đó, cảm biến CO trở thành thiết bị không thể thiếu. Đây là giải pháp bắt buộc nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn lao động, đảm bảo công nhân được bảo vệ trước nguy cơ phơi nhiễm CO. Thông thường, cảm biến CO được tích hợp vào hệ SCADA hoặc DCS để theo dõi liên tục và đưa ra cảnh báo kịp thời khi nồng độ vượt ngưỡng an toàn.

Cảm biến CO và ứng dụng trong nhà ga, nhà xe

Tầng hầm, các nhà ga, bãi đỗ xe, bến xe cũng là những địa điểm có lượng phương tiện ra vào mỗi ngày lớn. Đa số sử dụng nhiên liệu xăng dầu, phát sinh lượng khí CO đáng kể và dễ tích tụ trong môi trường kín. Đây cũng là khu vực có mật độ người tập trung cao, vì vậy rủi ro ngộ độc CO càng cao.

Do đó, hệ thống cảm biến CO được yêu cầu lắp đặt để theo dõi chất lượng không khí liên tục, cảnh báo sớm và bảo vệ an toàn cho cả nhân viên vận hành lẫn hành khách.

Một số ứng dụng khác của cảm biến khí CO

Ngoài những ví dụ tiêu biểu trên, cảm biến CO còn được sử dụng rộng rãi trong nhiều môi trường khác, bao gồm:

- Gara sửa chữa ô tô

- Kho lạnh có xe nâng/thiết bị đốt nhiên liệu

- Hầm khai thác than

- Nhà ở dân dụng và các mô hình nhà thông minh

- Và nhiều khu vực có khả năng phát sinh khí CO khác
…

Những lưu ý quan trọng khi lựa chọn cảm biến CO và ứng dụng trong thực tế

Để hệ thống cảm biến CO vận hành hiệu quả và phù hợp với từng môi trường sử dụng, người dùng cần chú ý một số điểm quan trọng
sau:

- Lựa chọn dải đo phù hợp với từng ứng dụng thực tế.

+ Với tầng hầm tòa nhà, khu dân cư, gara, bếp nhà hàng hoặc quán ăn… nên ưu tiên cảm biến có dải đo 0 - 100 ppm hoặc 0 - 250 ppm.

+ Trong môi trường công nghiệp nặng hoặc khu vực có nguy cơ phát sinh CO cao, cần chọn dải đo lớn hơn như 0 - 1000 ppm để đảm
bảo độ chính xác.

- Chọn loại cảm biến theo quy mô hệ thống.

+ Không gian nhỏ, ít điểm đo và hệ thống đơn giản: ưu tiên cảm biến CO Analog.

+ Khu vực rộng, cần giám sát tập trung hoặc kết nối nhiều thiết bị: nên sử dụng cảm biến CO Digital (Modbus RTU/RS-485) để quản lý đồng bộ và ổn định hơn.

- Đấu nối và vận hành đúng theo hướng dẫn kỹ thuật của nhà sản xuất, tránh các lỗi cài đặt, sai ngưỡng đo hoặc sai sơ đồ kết nối làm ảnh hưởng đến độ chính xác của thiết bị.

- Ưu tiên lựa chọn cảm biến có nguồn gốc rõ ràng, thương hiệu uy tín, đặc biệt đối với những dòng cảm biến CO chống cháy nổ, vốn yêu cầu tiêu chuẩn an toàn cao.

- Kiểm tra, vệ sinh và bảo trì định kỳ để đảm bảo cảm biến luôn hoạt động ổn định, tránh sai số và kéo dài tuổi thọ thiết bị.

Việc hiểu rõ về cảm biến CO và ứng dụng của nó sẽ giúp người dùng đầu tư một cách đúng đắn và tiết kiệm hơn. Tuỳ thuộc vào quy mô sử dụng mà bạn có thể chọn dòng cảm biến cho phù hợp. Nếu bạn cần được tư vấn kỹ hơn và mua cảm biến khí CO với chất lượng cao - giá tốt nhất thì đừng ngần ngại mà hãy liên hệ cho Sensors Việt Nam ngay hôm nay!